خليل الله بيک محمدي[2]
(دانش آموخته‌ي كارشناسي ارشد باستان‌شناسي)
چكيده
از دست ساخته های فلزی به دست آمده از سرزمین مفرغ (لرستان) باید اشياء زينتي به نام «سرسنجاق‌های دیسکی» نام برد که يكي از لوازمات آرايشي، آیینی و مذهبی بوده‌اند که نمونه این سرسنجاق‌ها را بر روی نقوش تزیینی فیگورهای به کار رفته در تزیین سرسنجاق‌ها و هم‌چنین قبور و معابد لرستان می‌توان مشاهده کرد که ساخت آن از هزاره3 ق.م آغاز شده است. این سرسنجاق‌ها دارای تنوع و گونه‌های مختلف به لحاظ موضوع و نقش‌مایه هستند که در قرن‌هاي 8 و9 ق.م به اوج تكامل و زيبايي خود مي‌رسند. سرسنجاق دیسکی از یک سر مسطح منقوش و یک میله تشکیل شده است، این سرسنجاق‌ها از لحاظ شکل ظاهری به دو نوع سرسنجاق دیسکی مدور و مربع و به لحاظ نقش‌مایه و موضوعات تزیینی روی صفحه دیسکی آن، به چندین نقش‌مایه و موضوع تقسیم می‌شوند که می‌توان: نقش‌مایه‌های هندسی، گیاهی، انسانی، حیوانی و تلفیقی از این نقش‌مایه‌ها را بیان کرد. در این مقاله علاوه بر بررسی و تحلیل نقوش این سرسنجاق‌ها سعی بر آن شده که یک تحلیل گویا و منسجم از نقوش، نوع کاربرد، نحوه ساخت، تکنیک ساخت، نوع نقوش و گونه‌شناسی نقوش این سرسنجاق‌ها که در عصر مفرغ و عصر آهن ساخته می‌شده‌اند، صورت بگیرد.
کلید واژه‌ها:
مفرغ، عصرمفرغ، لرستان، سرسنجاق دیسکی مفرغی، صحنه، موتیف، فیگور
اين مقاله برگرفته از پايان‌نامه كارشناسي ارشد، با راهنمایی دکتر فرشید ایروانی قدیم و استاد مشاور دکتر مرتضی حصاری مي‌باشد.
[2] مربی آموزشی دانشگاه علمی کاربردی فرهنگ و هنر و دانشگاه آزاد واحد همدان
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند